Zatrzymanie przez policję to środek przymusu procesowego, który polega na krótkotrwałym pozbawieniu wolności osoby podejrzanej o popełnienie przestępstwa. Jest to działanie mające na celu zabezpieczenie prawidłowego toku postępowania karnego, zapobieżenie ucieczce podejrzanego lub zatarciu przez niego śladów przestępstwa.
Policja ma prawo zatrzymać osobę, gdy istnieje uzasadnione przypuszczenie, że popełniła ona przestępstwo, a zachodzi obawa ucieczki, ukrycia się, zatarcia śladów przestępstwa lub gdy nie można ustalić tożsamości tej osoby.
Zatrzymanie przez policję może trwać maksymalnie 48 godzin. W tym czasie policja musi zdecydować o zwolnieniu zatrzymanego lub przekazaniu go do dyspozycji sądu z wnioskiem o zastosowanie tymczasowego aresztowania. Jeśli taki wniosek zostanie złożony, sąd ma dodatkowe 24 godziny na podjęcie decyzji. Oznacza to, że łączny czas zatrzymania nie może przekroczyć 72 godzin.
Osoba zatrzymana ma szereg praw, które powinny być jej niezwłocznie przedstawione:
Nasze usługi z zakresu prawa karnego:
Policja ma obowiązek:
Każda osoba zatrzymana przez policję ma ściśle określone prawa wynikające z przepisów Konstytucji RP, Kodeksu postępowania karnego oraz ustawy o Policji. Po pierwsze, zatrzymany ma prawo do informacji o przyczynach zatrzymania – funkcjonariusz powinien jasno wskazać, dlaczego dochodzi do pozbawienia wolności. Po drugie, każda zatrzymana osoba ma prawo do skontaktowania się z adwokatem – może żądać natychmiastowego umożliwienia rozmowy z obrońcą, a także obecności adwokata przy przesłuchaniu.
Zatrzymany ma również prawo do zawiadomienia osoby najbliższej o fakcie zatrzymania – funkcjonariusze mają obowiązek przekazać taką informację wskazanej przez zatrzymanego osobie. Ponadto każdemu zatrzymanemu przysługuje prawo do złożenia zażalenia na zatrzymanie do sądu – można je wnieść w terminie 7 dni od dnia zatrzymania. W trakcie zatrzymania osoba nie może być poddawana przemocy fizycznej ani psychicznej, ma również prawo do godnych warunków, dostępu do toalety, napoju i – w razie potrzeby – pomocy medycznej.
Znajomość tych praw jest kluczowa – ich naruszenie może stanowić podstawę do zakwestionowania legalności zatrzymania i ewentualnych dalszych czynności procesowych.
W przypadku zatrzymania telefonu przez policję, najczęściej dzieje się to w związku z prowadzonym postępowaniem – telefon może zostać zabezpieczony jako dowód rzeczowy. Taka sytuacja może mieć miejsce, gdy istnieje podejrzenie, że urządzenie zawiera treści związane z popełnionym przestępstwem (np. korespondencję, zdjęcia, nagrania). Aby odzyskać taki przedmiot, należy przede wszystkim ustalić podstawę zatrzymania telefonu – funkcjonariusze powinni wystawić stosowne pokwitowanie lub sporządzić protokół zajęcia telefonu.
Jeśli telefon nie jest już potrzebny do dalszego prowadzenia sprawy, można złożyć wniosek o jego zwrot. Wniosek taki należy skierować do organu, który prowadzi postępowanie – najczęściej będzie to prokurator lub sąd. We wniosku warto wskazać, że zatrzymany przedmiot nie ma już znaczenia dowodowego lub że jego dalsze przetrzymywanie jest nieuzasadnione. Aby odzyskać zatrzymany telefon, należy złożyć do organu prowadzącego postępowanie (najczęściej prokuratury lub policji) wniosek o zwrot przedmiotu. Taki wniosek powinien zawierać dane właściciela, dokładne oznaczenie przedmiotu (np. marka, model, numer IMEI) oraz uzasadnienie, z którego wynika, że dalsze przetrzymywanie telefonu nie jest konieczne dla postępowania karnego.
Organ procesowy rozpatruje wniosek w oparciu o stan sprawy – jeśli dowód został już zabezpieczony (np. wykonano kopię danych), a telefon nie jest już potrzebny, powinien zostać zwrócony właścicielowi. W sytuacji, gdy prokurator lub sąd odmówi zwrotu telefonu, istnieje możliwość zaskarżenia tej decyzji w trybie zażalenia. Należy pamiętać, że odzyskanie telefonu może być utrudnione, jeśli urządzenie zostało zabezpieczone w toku przeszukania i nadal stanowi istotny dowód – np. zawiera dane mogące potwierdzić kontakt z innymi osobami podejrzanymi lub dokumentuje popełnienie przestępstwa. W przypadku odmowy można złożyć zażalenie do sądu. Warto w takiej sytuacji skorzystać z pomocy adwokata, który zadba o prawidłowe sformułowanie wniosku i skuteczne odzyskanie urządzenia.
Warto skonsultować się z adwokatem, który oceni, czy istnieją przesłanki do złożenia wniosku o zwrot i pomoże w jego przygotowaniu, dbając jednocześnie o interes klienta w toczącym się postępowaniu.
Zatrzymanie przez policję powinno przebiegać zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania karnego oraz ustawą o Policji, przy zachowaniu podstawowych praw osoby zatrzymanej. Funkcjonariusze mają obowiązek poinformować zatrzymanego o przyczynie zatrzymania, podstawie prawnej działania oraz o przysługujących mu prawach – w tym o prawie do milczenia, do kontaktu z adwokatem i do poinformowania osoby najbliższej.
Zatrzymanie powinno zostać udokumentowane w formie protokołu, który zawiera m.in. datę, godzinę, miejsce, dane funkcjonariuszy oraz zatrzymanego, a także przyczynę zatrzymania i informacje o przysługujących zatrzymanemu prawach. Zatrzymany ma prawo zapoznać się z treścią protokołu przed jego podpisaniem i zgłosić do niego uwagi.
W przypadku zatrzymania w miejscu publicznym, funkcjonariusze są zobowiązani do ujawnienia swojej tożsamości – powinni okazać legitymację służbową, chyba że jest to niemożliwe ze względu na szczególne okoliczności (np. działanie w ramach akcji operacyjnej). Jeśli zatrzymanie odbywa się siłowo, środki przymusu powinny być proporcjonalne do sytuacji.
Po zatrzymaniu osoba podejrzana musi zostać doprowadzona do jednostki policji, a następnie – jeśli nie zostanie zwolniona – w ciągu 48 godzin przekazana do dyspozycji sądu. W razie wątpliwości co do prawidłowości zatrzymania, zatrzymany ma prawo złożyć zażalenie do sądu na jego legalność, zasadność i prawidłowość. Tego rodzaju zażalenie może być złożone również przez obrońcę.
Artykuły powiązane:
Ile trwa uchylenie dozoru elektronicznego? Wszystko, co warto wiedzieć
Zanim przejdziemy do rzeczy, musimy nieco bliżej poznać zakres wsparcia, którego potrzebujesz. Z myślą o tym, stworzyliśmy format Bezpłatnej Konsultacji, podczas której zapoznamy się ze sprawą, ocenimy realne możliwości i zaproponujemy kilka wariantów najbardziej optymalnych rozwiązań. Jak przebiega konsultacja?